Uzun zamandır maruz kaldığımız siyaset gündeminde seçim sonuçlarına erişmenin ferahlamasını yaşıyoruz. Ülkede hemen hemen yarı yarıya bir memnuniyet ve memnuniyetsizlik olsa da en azından sonuçlar artık belli olduğu için 85 milyon rahatladı. Dünyaca ünlü ekonomist Daron Acemoğlu da seçim sonuçlarını yorumladı.
MIT’de Prof. Daron Acemoğlu, “Ulusların Düşüşü” ve “Dar Koridor” isimli iki önemli eserin sahibi olurken, Nobel’e iki kez aday gösterilmiş gururumuz.
ABD ziyareti esnasında Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu ile görüşmüş, CHP’nin ekonomi alanında ‘İkinci Yüzyıla Çağrı Beyannamesi’ çalışmalarına danışmanlık vermişti.
28 Mayıs ikinci tur seçimlerin ardından da sonuçları yorumladı. 5 maddede yorumlarını sıralayan Acemoğlu, her daim olduğu gibi demokrasi vurgusunu da yineledi.
Türkiye seçimlerinin ikinci turu resmi olmayan net sonuçlarına göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan, ‘tarihi’ bir üçüncü dönem geçirecek görünüyor. Bunun demokrasiye ve ekonomiye yansımaları var.
“Türk demokrasisi için bu harika bir haber değil ama işlerin ne kadar kötü olacağı birkaç faktöre bağlı. Demokrasinin beş yüzünü ayırt edelim” ifadelerini kullandı. İlk madde için de dikkat çekici bir cümle kurdu.
Birincisi, yargı bağımsızlığı çok kötüydü ve muhtemelen bundan daha kötüsü olamaz.
İkinci madde için de başkanlık sistemine ve muhalif yöneticilere değinse de asıl vurguyu Meclis için yaptı.
İkincisi, Erdoğan’ın getirdiği ’emperyal’ cumhurbaşkanlığı ile politikacıların hapse atılması, güçler ayrılığının bir ayağı olan yasama organını zayıflattı. Bu parlamentonun daha fazla kenara çekilmesine neden olabilir. Çünkü AKP’nin artık daha az sandalyesi var. Bu büyük bir tehdit.
Acemoğlu, medyaya değinmeden geçemedi.
Üçüncüsü, televizyon ve yazılı basın özgürlüğü zaten oldukça kötüydü ve sosyal medyada kontroller olursa durum biraz daha kötüye gidebilir. Tüm muhalif seslerin tamamen yasaklanması, pek olası olmayan önemli bir sertleşme olacaktır.
Dördüncü maddede ise yolsuzluğa değindi.
Dördüncüsü, bürokrasinin ve güvenlik hizmetlerinin özerkliği ve tarafsızlığı daha da aşınabilir. Bu, özellikle yolsuzluğun ve diğer usulsüzlüklerin kontrolüyle ilgili olarak bir başka önemli kaygıdır.
5. ve son maddede ise ifade özgürlüğüne değindi.
Beşincisi, AKP iktidarından önce de Türkiye’de sivil toplum ve geniş anlamda ifade özgürlüğü zaten zayıftı. Daha da zarar gördü. Bu devam edebilir ve benim için en büyük endişe bu. (Dar Koridor teziyle tutarlı)
Ne dersiniz? Daron Acemoğlu’nun bir ekonomi uzmanı olarak öngörülerinde değindiği konular dikkat çekici mi?
