2022 sosyal medya platformları açısından da son derece hareketli geçti. Özellikle de Elon Musk’ın Twitter’ı satın almasıyla alternatif platformların öne çıkması ve BeReal gibi bir uygulamanın yükselişe geçmesi dikkat çekti. Ancak platformların popülerliği her zaman sürekliliğini koruyamayabiliyor.
Daha önce Vine ve Google+ gibi uygulamalar konuşulurken şimdi bu uygulamaların artık yayında bile olmamaları hangi uygulamaların ayakta kalmaya devam edebileceğine dair tartışmaları da gündeme getirdi.
MailOnline da teknoloji uzmanlarından hangi uygulamaların hayatlarına devam edeceğine dair tahminlerini aldı.
University College Dublin’den sosyal bilişim alanından Dr Laura Toogood, MailOnline’a şunları söyledi: “Popülerliği ve kullanılabilirliği sürdürme açısından, sosyal medya uygulamaları birçok açıdan incelemeye giriyor. Yeni özellikler yaratmanın ve mevcut kullanıcılarının gereksinimlerine uyum sağlamanın yanı sıra aynı zamanda yeni bir kitleye de hitap ediyorlar ve ortaya çıkan birçok ciddi sorunu da çözmeleri gerekiyor. Bunlara veri gizliliği ve uygulamaları kullanan çocukların korunması dahil.”
Ekim ayında dünyanın en zengin insanı Elon Musk, sosyal ağı 44 milyar dolara satın aldı. Musk’ın Twitter’ı satın almasından sonra ise bir anda “Twitter nasıl silinir” aramaları yüzde 500 arttı ve binlerce kişi Twitter’a rakip olan Mastodon’a katılmaya karar verdi.
Dr Toogood, Musk’ın devralmasının ve ardından gelen terk edişin uygulamanın sonunu getirebileceğini düşünüyor: “Musk’ın platformda yaptığı değişikliklerin yanı sıra söylemlerinin çoğu olumsuz tepkiyle karşılandı ve platformun 2023’te popülerlik sıralamasında aşağılara ineceği tahmin ediliyor. Saldırgan içeriklerin yayılması, en çok tartışma yaratan konulardan biri ki bazıları buna ifade özgürlüğü argümanıyla karşılık veriyor.”
Araştırmalar da Musk’ın göreve gelmesinden sonra ırkçı, homofobik, transfobik ve Yahudi aleyhtarı hakaretlerin kullanımının önemli ölçüde arttığını tespit etti.
Dr Toogood, Twitter’da içeriklerin değişimini şu sözlerle yorumluyor: “Twitter en köklü sosyal medya platformlarından biri, ancak dijital manzara hızla değişiyor ve en kararlı kullanıcılar bile bir platform ihtiyaçlarını karşılayamazsa veya sevmedikleri bir yönde hareket etmeye başlarsa terk edebilir.”
Aslında Dr Toogod’un görüşlerine Musk da katılıyor. 9 Kasım tarihli basına yansımış bir e-postada Musk, iş modeli değişmezse Twitter’ın hayatta kalamayacağını söylüyor: “Açıkçası, özellikle bizimki gibi zorlu bir ekonomik ortamda reklama bu kadar bağımlı olan bir şirket için ekonomik tablo çok kötü.”
Uzmanlara göre de önemli bir abonelik geliri olmadan, büyük ihtimalle Twitter, yaklaşmakta olan ekonomik gerilemeden sağ çıkamayacak. Tabii Twitter’ın çökmesi dijital bir tarihin de çökmesi anlamına geliyor.
Küresel düşünce kuruluşu Stratejik Diyalog Enstitüsü’nün (ISD) analisti Elise Thomas, “Twitter uyarı vermeden çökerse çok fazla dijital tarih kaybedeceğiz. Twitter, aslında geleceğin tarihçileri için muazzam bir fırsatı temsil ediyor; tarihte daha önce hiçbir dönem hakkında bu kadar çok veriyi toplama kapasitesine sahip olmamıştık” diyor.
BEREAL
Fotoğraf paylaşım uygulaması BeReal, mayıs ayında Birleşik Krallık ve ABD uygulama listelerinin zirvesine yükseldi ve hızla Instagram ve Snapchat’in en güçlü rakibi haline geldi.
Uygulama, arka kamerayı aynı anda kullanarak bir selfie ve bir fotoğraf çeken uygulama içi kamera aracılığıyla kullanıcılardan her gün filtrelenmemiş bir fotoğraf çekmelerini istiyor.
BeReal, kullanıcılara en iyi açıyı yakalamaları için defalarca fotoğraf çekme imkanı vermiyor; bunun yerine, kullanıcılara çekim yapmaları için sadece iki dakika veriyor. BeReal’ın bu yıl yükselişe geçmesine diğer uygulamalar da kayıtsız kalmadı. Örneğin; TikTok, kullanıcılara üç dakika içinde telefonlarının ön ve arka kameralarını kullanarak 10 saniyelik bir video veya statik bir fotoğraf çekmeleri için “TikTok Now” özelliğini ekledi bile.
PhotoAiD’den araştırmacılar, geçen ay ABD’deki 900’den fazla BeReal kullanıcısıyla, uygulamanın hâlâ yükselişte olup olmadığını ölçmek için uygulamayı kullanımları hakkında bir anket yaptı.
Kullanıcıların yüzde 88’inin uygulamayı her gün açtığını, ancak yalnızca yüzde 77’sinin günlük olarak BeReal kullandığı ortaya çıktı. Kullanıcıyı bir fotoğraf çekmeye sevk eden “Gerçek Olma Zamanı” bildirimlerini ise yüzde 35’i yararlı ve yüzde 23’ü motive edici bulduğunu söyledi.
Dr Toogood, BeReal ile ilgili ise şunları söyledi: “BeReal’in popülaritesi, sosyal medya uygulamaları dünyasında ilginç bir değişimi gösteriyor ve gönderilerin daha özgün ve doğal olma arzusu olduğunu gösteriyor. Çeşitli uygulamalarda filtre kullanımı her zaman popüler ve bir aşırı düzenleme duygusu ortaya çıktı.”
BeReal kullanıcılarının ortalama yüzde 43’ü, ilginç bir şey yaptıklarında veya iyi göründüklerinde BeReal’de yayınlamak için üç veya dört kez fotoğraf çekiyor.
Dr Toogood, çevrimiçi olarak kullanıcıların en iyi hallerini gösterme arzusunun asla ortadan kalkmayacağını ve bu yüzden de uygulamanın büyük kitlelere çıkmasının mümkün olmadığını düşünüyor.
Pazarlama ajansı State of Social’ın kurucusu Meg Coffey ise uygulama ile ilgili şunları söylüyor: “Bence büyümeye devam edecek, ancak bundan para kazanmanın bir yolunu bulmaları gerekecek. Büyüdüğünde ve özellikleri olduğunda yine de beğenecek miyim? Onu harika yapan aslında sadeliği. Silikon Vadisi’nin işleri uzun süre küçük bırakmadığını hepimiz biliyoruz.”
TIKTOK
TikTok, Çinli şirket ByteDance tarafından kurulduktan iki yıldan kısa bir süre sonra, dünyanın en çok indirilen iPhone uygulaması oldu.
TikTok başlangıçta, kullanıcıların iyi bilinen şarkılara ayarlanmış kısa şarkı söyleme ve dans videoları oluşturmasına ve paylaşmasına izin verecek şekilde pazarlandı. Ve bu hala kullanıcıların tercih ettiği kullanımlardan biri olsa da uygulama önemli ölçüde komedi skeçleri, meydan okumalar ve pek çokları için bir kullanışlı bir platforma dönüştü.
Coffey, pandemide popülerleşen platform hakkında şunları söylüyor: “Yükselmeye devam ediyor. Pandemiden sonra hepimiz işe geri döndük, ancak her gün bu platformda saatler geçirmeye devam ediyoruz.”
Dr Toogood ise TikTok için şu yorumları yapıyor: “Birçok içerik oluşturucu için viral olma potansiyeline sahip bir video oluşturma fırsatına direnmek zor ve bu da kalabalıkları TikTok’a çekiyor.”
Ancak TikTok, bu yükselişle beraber pek çok sorun da yaşamaya başladı. Wall Street Journal’ın haberine göre Twitter ve Meta, çalışanlarını işten çıkarırken; TikTok önümüzdeki üç yıl içinde 3.000 yeni mühendis işe almayı taahhüt etti. Ve bu hızlı yükselişi dikkat çekti. İncelemelerde de uygulamanın arkasındaki şirketin, kullanıcılarını gözetlediği ve hassas verilerini izinsiz topladığına dair iddialar ortaya atıldı.
2020’de Donald Trump, uygulamanın ulusal güvenlik riski oluşturmasından korktuğu için TikTok’un ABD kolunun bir Amerikan şirketine satılması çağrısında bulundu.
Birleşik Krallık’ta Parlamento, yaz aylarında kendi TikTok hesabını kurduktan sonra tepki aldı ve bir haftadan kısa bir süre sonra hesabı silmelerini istedi.
Dünya çapında bir milyardan fazla kullanıcıya sahip olan TikTok’un sahibi Çin Komünist Partisi ile bağlantılı Pekin merkezli ByteDance. Ancak hem ByteDance hem de TikTok defalarca hükümet tarafından kontrol edilmediklerinde ısrar ettiler.
Temmuz ayında, TikTok CEO’su Shou Zi Chew tarafından yazılan bir mektup, Çin merkezli çalışanlarının ABD kullanıcı verilerine erişebileceğini doğruladı. Ayrıca, ABD kullanıcılarının bilgilerini Oracle tarafından Austin, Teksas’ta çalıştırılan sunuculara taşıdığını da doğruladı.
Coffey, bu skandalların uygulamanın başarısını gölgeleyeceğini düşünüyor: “TikTok için yasal zorluklarla dolu bir yıl olacak ama bu gençleri durdurmayacak. TikTok kültürel barometre olmaya ve Meta’yı kıskandırmaya devam edecek.”
Öte yandan Dr Toogood, bu yasal sorunların erişim kısıtlamalarına dönüşmesi durumunda durumun tersine dönebileceğini düşünüyor: “TikTok’un veri toplamasına ve ek bilgilere potansiyel erişimine ilişkin endişeler bir süredir ortalıkta dolaşıyordu. ABD’de ülke çapında bir yasak tartışıldı ve Hindistan’da zaten bir tane var. Önemli erişim sorunları oluşmaya başlarsa, kullanıcıların dikkati büyük ihtimalle başka bir uygulamaya kayacaktır.”
